Maria van Leeuwenhoek made her final will
Maria van Leeuwenhoek made a will about a year before she died.
A copy of this document appears at the beginning of the inventory of Maria's estate. An extract was filed with the Kamer van Charitate. Both of those documents were drawn by notary Joris Geesteranus.
In this will, she keeps the provisions of the 1721 will with some adjustments:
- Philips de Molijn, son of Dr Anthonij de Molijn, 4,000 guilders in bonds.
- Two nieces Miss Sceperius, the children of Margareta de Molijn and Arnoldus van den Heuvel, 500 five guilders in cash.
- Josina van der Sprenckel, in addition to whas was in the will of 1721, 4,000 guilders in bonds plus ten guilders annually from 1732 until Maria's death, as long as she stays until then.
- Judith Oosterhout, daughter of Arien Oosterhout, 100 guilders in cash. Barbara van der Sprenckel, 200 guilders cash.
- Arien Oosterhout and his wife Maria van der Sprenckel, 2,000 in cash.
- Chamber of Charities 100 guilders best cothing, 1,000 guilders grave needle cleaning and maintaince.
Willem Van Der Lely notary, ONA inv. 2753, fol. 19
Op Huijden den Twintigsten Meij 1744 compareerde voor mij Mr Willem van der Lely, Nots. publ bij den Hove van Holland geadmitteerd binnen Delft residerende ter presentie van de nagemelde getuijgen Juffrouw Maria van Leeuwenhoek ongehuwde dogter woonende binnen deeze stad ende mij Notaris bekend, zijnde zij Juffrouw comparante gesond van lighaam, gaande en staande, haar verstand en memorie volkoomen magtigh en wel gebruijkende, soo ons uijterlijk bleek en men niet anders konde bemerken, dewelke te kennen gaff dat zij nieet gaarne uijt deese wereld wilde scheijden sonder alvoorens van haare tijdelijke goederen gedisponeerd te hebben gelijk zij uijt haare eijgee geneegentheijd sonder iemands mileijdinge verklaarde te doen bij deesen.
Dog alvorens verklaarde sij Juffw comparante en Testatrice alsnogh te approbeeren en van volkoomen kragt en waarde te houden de Testamentaire dispositiebij haar en hare overleedene vader de Hr Anthonij van Leeuwenhoek in zijn Ed. leeven oudste lid van de Koninglijke Societeit der Wetenschappen tot Londen gesamentlijk gemaakt, onderteekend en beslooten (etc.).
Ende bij deesen dan komende bij wegen van ampliatie van de voorgem. beslootene Testamentaire dispositie tot uijtdrukkinge van haar laatste en uijterste wille, soo verklaart zij Juffw Testatrice te maaken ende espreeken aan Philips de Molijn, zoon van Dr Anthonij de Molijn zijn leeven lang geduurende de intressen die na aftrek van de 100e, 200e Penn. ofte andere lasten jaarlijx suijver sullen koomen over te schieten van een Capitaal van vier Duijsend Guldens obligatien ten lasten van het Gemeene Land, welke Capitaale somme van vier Duijsend Guldens zal sijn en blijven onder de Directie ende Administratie van een van haar Testatrices Executeurs ter tijde en wijlen dezelve Philip de Molijn zal zijn overleeden, als wanneer hetselve Capitaal onder haar nagenoemde Erfgenaamen na Rato ijders aandeel sal verdeelt worden.
Nogh verklaarde zij Juffw Testatrice te legateeren aan haar twee nigten Juffwen superius kindskinderen van Juffw Margareta de Molijn, in haar leeven huijsvrouw van Arnoldus van den Heuvel, althans woonende in 'sGravenhage, de somma van vijffhonderd guldens in contant geld.
Nog verklaarde zij Juffw Testatrtice aan haare tegenwoordige oudste Diensmaagd Josina van der Sprenckel booven 't geene in het voorn. beslootene testament van haar Testarice en haare voorn. overleedene Vader aan deselve haare Dienstmaagd is gelegateerd nogh te legateeren, te maaken ende te bespreeken een somma van vier Duijsend Guldens aan obligatien ten lasten van het Gemeene Land van Holland ende Westvriesland cent pr cento over te geeven 't zij dezelve meerder ofte minder waardich mogte sijn. En bovendien nogh ijder jaar een soma van thien gulden te reekenen van den 7 Aug. 1732 tot het overlijden van haar Juffw Testatrice toe, alsmede nogh een Huijs ende Erve aan haar Juffw Testatrice competeerende (indien 't selve Huijs en Erve aan haare gemelte Dienstmaagd bij 't voorsz. beslooten Testament albereijds niet mogt weesen gemaackt) mitsgaders nog een ordentlike rouw, dog dit alles onder de mits, en met deese bepaling dat de gemelde haare diensmaagd bij haar Juffw Testatrice sal moeten lijven woonen tot haar overlijden toe en soo wanneer deselve voor die tijd met har woon van haar Testatrice mogt verhuijen of vertrekken dat zij Juffrouw Testatrice nu voor alsdan verklaarde alle de voorgaande Legaten te herroepen ende te vernietigen bij deesen.
Nog verklaarde zij Juffw Testatrice te legateeren aan haar jongste of tweede Dienstmaagd Judith Oosterhout, dogter van Arien Oosterhout, een somma van Een Honderd Guldens aan contante Penningen en daar booven nogh een ordentelijke rouw indien de gem. haare dienstmaagd tot haare Testarices dood toe meede bij haar sal blijven woonen ende anders niet.
Legateerende voorts zij Juffw Testatrice aan Barbara van der Sprenckel, haar geweese dienstmaagd de somma van Twee honderd gulden in contant geld te voldoen.
Gelijk zij Juffw Testatrice aan Arien Oosterhout ende sijn vrouw Maria van der Sprenckel ofte bij vooroverlijden van dezelve desselfs kinderen verklaarde te legateeren een somma van Twee Duijzend gulden aan contante Peningen.
Nogh verklaarde zij Juffw Testatrice te legateeren aan de Kamer van Charitaten binnen deese stad Delft de somma van Een hondert guldens voor en in Redemtie van haar Juffww Testatrices este ofte opperste kleed, mitsgaders nogh de somma van Een Duijsend guldens onder die speciale conditie, dat de heeren Regenten van de gem. Kamer van Charitaten moeten besorgen, dat de grafnaald in de Oude Kerk, die zij ter gedagtnisse van haar Juffw Testatrices voorn. en overleedene vader in 't jaar 1739 heeft laaten maaken en oprigten, ten allen tijde ordentelijk en wel werde schoongemaakt ende onderhouden.
Alsmeede verklaarde zij Juffw Testatrice aan ijder Executeur van haar Testament, laatse en uijterste wille, ofte den naderhand bij vooroverlijden van een derzelven voor haar Juffrouw Testatrice door de overgebleeven Executeur mogte geassumeerd worden te legateeren een somma van Duijsend guldens voor haare vacatien of salaris en diensten, die dezelven voor 't redden en scheijden van haar boedel sullen koomen te verrigten.
Nog verklaarde zij Juffrouw Testatrice te prælegateren aan Philipus de Molijn de somma van Een honderd guldens, waarvoor denselve zigh in den Rouw over haar Testatrice moet kleeden en een Jaar lang moet Rouw dragen.
Ende in alle haare verdere soo roerende also onroerende goederen, actien en crediten, niets ter weereld uijtgesonderd van 't geene zij Juffrouw Testatrice metten dood sal koomen te ontruijmen en na te laaten en 't geen ooven de voorengemelde legaten sal komen over te schieten en waarvan bevoorens bij de meergem. beslooten Testamentaire Dispositien van haar Juffw Testatrice en haar voorn. overleeden vader niet mogte weesen gedisponeerd, tot haar eenige en universeele Erfgenaamen verklaarde te stellen, nomineeren en institueeren de gesamentlijke kindern van Jan Haaxman, met naamen Maria Haaxman huijsvro. van Steven Bolland, Adriana Haaxman, Cornelis Haaxman en Dirk Haxman ende bij vooroverlijden van een ofte meer derzelven weetige kinderen bij Representatie in haar ouders plaats, voor de eene helft, Ende Cornelia Hobus, dogter van Zeger Hobus in huwelijk verwekt bij Catharina van Leeuwen, woonende in 's gravenhagen, voor de weederhelft, met die speciale bepalinge dat indien dezelve Cornelia Hobus Zegersdr. zonder descendenten in 't leven na te laaten, komt te overlijden, dat deese Erffportie sonder aftrek van eenige Trebellianicque ofte andere Portien moet koomen en devolveeren aan de voorn. kinderen en kindskinderen bij Representatie van de voorn. Jan Haaxman etc.
Wijders verklaarde zij Juffrouw Testatrice specialijk nogh te herroepen de aanstelling van Executeur en voogd op de persoon van de heer Ds Heijmen van Vianen, predt in de Lier, bij haar Testament op den 24e Junij 1741 voor den Nots. Mr Francois Boogert en get. alhier, als denselve van de moeijte & last excuserende bij deesen ende opnieuw tot Executeurs over haar Boedel en nalatenschap mitsgaders voogden over haar minderjarige Erffgenaamen die zij mogt koomen na te laaten, te stellen en committeeren zodanige persoon ofte persoonen als zij bij acte op dato deeser voor den Notaris Joris Geesteranus en getuijgen binnen deese stad gepasseerd ofte die zij Juffw Testatrice daar omtrent nader mogt komen te passeeren, sal hebben genomineerd (etc.)